Cờ Úp là gì? Cờ úp hay còn gọi là cờ Triều Châu vì nó được phổ biến ra thế giới từ Hồng Kông, Trung Quốc, là một biến thể của cờ tướng. Cờ úp được coi khởi đầu ở Hồng Kông. Năm 2000 giải cờ úp đầu tiên trên Thế giới cũng tổ chức ở Hồng Kông. Cờ úp được bắt đầu chơi ở Sài Gòn vào khoảng những năm 90 và lan ra nhiều thành phố khác.
Mục Lục
Cờ Úp Là Gì? Cách Chơi Cờ Úp Cho Mọi Người
Cờ úp là một trò chơi biến thể của cờ tướng. Khởi đầu ván cờ chỉ trừ quân Tướng các quân cờ của mỗi bên (15 quân) đều bị úp và xáo trộn ngẫu nhiên sau đó sắp theo thế trận cờ tướng thông thường. Thời đầu người ta chỉ úp ngược quân cờ để giấu đi ký hiệu của nó. Về sau để tránh gian lận (do đánh dấu quân) người ta dùng thêm các nắp nhựa phủ lên quân cờ sau khi úp. Nước đi đầu tiên của cờ úp phải tuân theo luật đi của cờ tướng tại vị trí mà nó đang chiếm giữ. Sau nước đi đầu tiên, các quân cờ được lật ra và từ nước thứ hai (của quân đó) trở đi quân cờ sẽ đi theo luật của cờ tướng. Sĩ Tượng có thể xuất hiện ngoài cung và có thể vượt sông sang tấn công bên đất địch. Tốt có thể xuất hiện ở những hàng sâu bên dưới nhưng vẫn phải đi thẳng khi còn ở đất nhà và được đi ngang khi sang đất địch.
Cờ Úp Là Gì? Cách Chơi Cờ Úp Cho Mọi Người
Tuy cùng gốc nhưng do không có hệ thống phòng ngự giống cờ Tướng và các quân Sĩ, Tượng không còn giới hạn, các quân xuất hiện ngẫu nhiên nên cờ Úp có khai cuộc và các chiến thuật, kỹ thuật rất khác với cờ Tướng. Việc nắm vững xác suất để tính khả năng xuất hiện quân cờ cũng là cần thiết.
Mặc dù vị trí của quân cờ là ngẫu nhiên và yếu tố ngẫu nhiên có ảnh hưởng đến ván cờ nhưng không quá nhiều như nhiều người lầm tưởng. Người ta cho rằng ngẫu nhiên chỉ ảnh hưởng đến 3 phần (30%) còn lại là sức cờ sức suy nghĩ của kỳ thủ ảnh hưởng đến 7 phần (70%) còn lại. Các kỳ thủ giỏi cờ úp cũng đều là các kỳ thủ giỏi cờ tướng.
Cờ úp là gì?
Cờ úp là một loại cờ biến thể từ trò chơi cờ tướng. Để tham gia chơi trò chơi này cần phải có 2 người, 1 bàn cờ và 32 quân cờ. Mỗi người chơi sẽ nhận được số quân cờ như nhau và tất cả các quân cờ sẽ được úp xuống bàn, trừ quân Tướng. Người chơi sẽ sắp xếp quân cờ của mình một cách ngẫu nhiên. Muốn chơi cờ úp thắng thì bạn không chỉ cần hiểu rõ về luật chơi mà còn phải có chiến thuật riêng.
Ở Việt Nam cờ úp được chơi rất phổ biến. Người ta ước chừng số người chơi chỉ sau cờ tướng và vượt trên các loại cờ khác như cờ vua, cờ vây. Hiện chưa có giải quốc gia cờ úp nhưng đã có nhiều giải cấp địa phương. Có cả một chương trình truyền hình chuyên chơi cờ úp là chương trình “Đấu trường cờ Việt” của VTC.
Cờ úp là một trong các loại cờ rất được người chơi tại Việt Nam yêu thích. Mặc dù các trò chơi mới ra đời ngày càng nhiều nhưng số lượng người chơi trò chơi này trong những năm qua không chỉ không giảm mà còn có xu hướng tăng cao. Vậy cờ úp là gì và có cách chơi như thế nào?
Hướng dẫn cách chơi cờ úp cơ bản nhất
Chức năng mỗi quân cờ trong cờ úp cũng giống như trong cờ tướng tuy nhiên ngoài quân cờ Tướng chỉ được di chuyển trong vòng cung 4 ô vuông thì toàn bộ các quân trên bàn cờ đều có thể sang sông – sang đất đối thủ để tham gia vào trong cuộc chiến đấu trên bàn cờ.
Tướng: Là quân cờ duy nhất được ngửa trên bàn cờ và chúng có thể di chuyển ngang – dọc trong cung tướng
Sĩ: Mỗi bên có 2 quân Sĩ. chúng có thể di chuyển chéo từng ô 1 và được phép sang sông. Khi đó người ta gọi là Sĩ chiến
Tượng: Mỗi bên có 2 quận tượng. Quân Tượng được di chuyển chéo 2 ô và cũng có thể qua sông, gọi là Tượng chiến. Tuy nhiên, chúng sẽ không được phép đi nếu như có quân chặn giữa đường. Tượng được chia làm 2 loại là Tượng chiếu Tướng và Tượng khóa Tướng, tùy thuộc vào vị trí mà Tượng ngửa mặt
Mã: Cũng có 2 quân và được phép đi thẳng hoặc chéo 1 ô. Mã không được di chuyển đường đó nếu trên đường có quân chặn
Xe: Có 2 quân và có thể di chuyển ngang hay dọc. Thậm chí chúng có thể di chuyển nhiều bước nếu trên đường không có quân nào cản
Pháo: Có 2 quân và được phép di chuyển dọc, ngang. Nếu Pháo muốn ăn được quân của đối phương thì phải vượt qua 1 quân cờ khác
Tốt: Mỗi lần đi chỉ được đi 1 nước và phải đi thẳng. Tuy nhiên, nếu Tốt đã qua sông thì có thể đi theo cả chiều ngang
Luật đánh cờ úp bạn cần biết
Sử dụng bàn cờ tướng để chơi cờ úp. Bàn cờ có hình chữ nhật và được chia làm 10 đường ngang, 9 đường dọc. Các đường dọc – ngang cắt nhau tạo ra tổng cộng 90 điểm giao.
Ở giữa bàn cờ là một khoảng trống, gọi là sông, dùng để chia đều hai bên bàn cờ.
Trong cờ úp có một khái niệm, gọi là cung tướng. Tức là mỗi bên người chơi sẽ có 1 cung tướng. Cung tướng được tạo ra nhờ 4 ô vuông nằm 2 bên, trên cùng hợp lại và bạn có thể dễ dàng nhận biết thông qua dấu chéo nối 4 ô với nhau. Trong cung tướng thì Tướng có thể đi thẳng hay chéo đều được.
Quy tắc chơi cờ úp
Bắt đầu ván cờ
Chọn cho mình quân cờ đen hoặc đỏ và sắp xếp tương tự như khi chơi cờ tướng nhưng các quân cờ đều được úp xuống, trừ quân Tướng. Những quân cờ bị úp sắp xếp tùy ý.
Nước đi đầu tiên
Cách ra quân tốt nhất là quân cờ ở vị trí nào thì di chuyển theo cách đi của cờ ở vị trí đó. Ví dụ quân Tốt thì di chuyển như một con Tốt, chỉ được đi thẳng.
Các nước đi tiếp theo
Quân cờ sau khi đi sẽ được lật ngửa lên. Và sau khi được lật quân cờ đó sẽ được đi đúng theo vai trò của nó. Ví dụ, sau khi lật đó là quân Mã thì ở các bước chơi tiếp theo nó sẽ được đi thẳng hoặc chéo 1 ô và không được di chuyển đường đó nếu có quân chặn.
Kinh nghiệm khi chơi cờ úp cho người mới
Ưu tiên đi quân tốt giả trước
Trong cách khai cuộc cờ úp thì bạn phải ưu tiên đi quân tốt ở hàng đầu tiên trước. Sau đó mới đi quân cờ ở hàng dưới. Cách đánh này có thể giúp bạn khống chế cờ đối phương nhưng cần đảm bảo không được ăn quân nằm tại vị trí “cấm”. Trường hợp bạn bị cấm nắp thì phải hy sinh những quân cờ nhỏ để cứu nắp.
Không dùng Pháo, Xe giả tùy tiện
Tác dụng chính của Pháo và Xe là để phòng thủ. Do đó bạn không nên dùng tùy tiện. Thay vào sử dụng ngay khi ra quân thì hãy chờ tới khi cờ tàn hoặc lúc cấp bách. Đây là một kỹ thuật chơi cờ úp bạn nên nhớ.
Liên kết bảo vệ các quân cờ
Sức tấn công của Sĩ và Tượng trong cờ úp rất mạnh. Thế nên nếu bạn có thể lật được quân Mã hoặc Xe thì khi mở quân tốt nhất là tấn công nhanh. Tuy nhiên nếu đó là con Tốt, Sĩ hay Tượng thì cần thủ chắc.
So sánh cờ úp với cờ tướng
Như đã nói, cờ úp là một biến thể của cờ tướng nhưng chúng được phân thành 2 loại cờ. Vì vậy, giữa cờ úp và cờ tướng sẽ có điểm giống cũng như khác nhau:
Sự giống nhau giữa cờ úp và cờ tướng
Bàn cờ và các quân cờ
Cờ tướng và cờ úp có sự tương đồng về bàn cờ và các quân cờ. Cụ thể, cả 2 trò chơi đều sử dụng chung bàn cờ và các quân cờ.
Đường di chuyển của một số quan cờ
Có một số quân cờ trong cờ úp cách di chuyển giống như cờ tướng. Vì vậy, khi bạn viết chơi cờ tướng khi có thể dễ dàng làm quen với cờ úp.
Sự khác nhau giữa cờ úp và cờ tướng
Cách sắp xếp quân cờ trên bàn cờ
Nếu các quân cờ tướng ngay khi bắt đầu đã được lật mặt và xếp đúng vào vị trí của nó thì cờ úp lại khác, chỉ có duy nhất quân Tướng được lật. Trong khi đó những quân cờ khác sẽ bị úp xuống và đặt ở vị trí ngẫu nhiên, tùy chọn.
Cách đi nước đầu tiên
Trong cờ úp cách ra quân tùy ý, có thể là quân gì cũng được. Có thể thực chất quân cờ bị úp là quân Xe nhưng do nó đang bị giấu mặt và đứng ở vị trí quân Mã thì sẽ đi theo cách đi của quân Mã. Sau khi đi xong nước đầu tiên, được lộ mặt thì các bước sau nó mới phải đi đúng theo luật của quân Xe.
Cách đi của một số quân cờ
Về cơ bản thì hầu hết các quân cờ trong cờ úp khi lật mặt rồi đều đi tương tự như cờ tướng. Tuy nhiên, quân Sĩ và quân Tượng lại có cách đi hơi khác, đó là chúng không được phép qua sông.
Hình thức chấp cờ trong khi chơi cờ úp
Cờ úp có 2 hình thức chấp cờ là chấp tiên và chấp quân. Trong đó chấp tiên lại được chia thành chấp trên và chấp dưới.
Những thuật ngữ được dùng trong cờ úp
- Úp (quân úp): quân còn đang bị che (úp).
- Lật úp: Còn gọi là “mở úp”, “quay”. Đi một quân úp, bỏ nắp che cho thấy quân cờ thực chất.
- Cấm úp: Không cho quân úp đi và mở quân an toàn (có thể chặn không cho đi hoặc doạ bắt / đổi nếu đi).
- Cứu úp: Còn gọi là “cứu hàng”. Tìm cách lật quân úp đang bị cấm sao cho an toàn (không bị bắt mất sau khi lật).
- Ăn quân: Quân cờ của bạn di chuyển tới 1 vị trí nào đó trên bàn cờ mà tại đó đã có quân cờ của đối phương thì quân cờ đó sẽ bị quân cờ của bạn ăn. Quân cờ bị ăn sẽ loại khỏi bàn cờ
- Chiếu tướng: Xuất hiện bước đi khiến cho Tướng bị ăn
- Chiếu bí: Bạn chiếu Tướng đối phương và Tướng của họ không còn bước để đi
- Kết thúc trận đấu: Bạn hoặc đối phương nhận thua hoặc bị chiếu Tướng
Trên đây là giới thiệu cờ úp là gì và cách chơi như thế nào của chúng tôi. Bài viết được tổng hợp và biên tập lại bởi GAME TOP VN hy vọng qua bài viết này bạn có thể học chơi được cánh đánh cờ úp cũng như phân biệt được sự khác nhau giữa trò chơi này với cờ tướng.
